สระเติมน้ำ

เป็นวิธีที่ประยุกต์มาจากวิธีการเติมน้ำผ่านสระน้ำที่ต้องใช้พื้นที่ขนาดใหญ่ ทำให้สูญเสียพื้นที่ในการใช้ประโยชน์ ดังนั้นจึงได้มีการพัฒนาระบบเติมน้ำผ่านสระน้ำแบบที่ใช้พื้นที่น้อย ง่าย ประหยัด แต่มีประสิทธิภาพสูง อีกทั้งยังสอดคล้องกับความต้องการของผู้ใช้น้ำในพื้นที่ เป็นวิธีที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลาย ซึ่งออกแบบให้เป็นสระน้ำขนาดเล็กรูปทรงจัตุรัส กว้างและยาว 12 ถึง 50 เมตร (อาจเปลี่ยนแปลงได้ตามความเหมาะสมของพื้นที่ก่อสร้าง) ความลึก 5-10 เมตร ตามความลึกของชั้นดินเหนียวที่ปิดทับผิวดินบริเวณนั้น ๆ น้ำจะไหลเข้าสู่ระบบเติมน้ำด้านบน และจะเติมลงสู่ชั้นน้ำใต้ดินต่อไป บริเวณโดยรอบสระจะปรับคันดินให้สามารถเพาะปลูกไม้ผลได้ตามความต้องการของเจ้าของพื้นที่

• คำนวณปริมาณการเติมน้ำ

แบบก่อสร้าง

Download แบบก่อสร้าง

×

ขั้นตอนการก่อสร้าง

1. ดำเนินการสำรวจพื้นที่และรังวัด สำหรับก่อสร้างระบบเติมน้ำใต้ดินแบบสระเติมน้ำ

2. ขุดสระเติมน้ำให้มีความกว้าง ความยาว และความลึกตามที่กำหนดไว้ในแบบ ความลาดเอียงขึ้นอยู่กับชนิดดิน หากเป็นดินเหนียวให้ใช้ความลาดเอียงเป็น 1:1 ดินร่วน 1:1.5 และดินทราย 1:2

3. ดำเนินการขุดร่องหรือวางท่อน้ำเข้า โดยขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางของท่อขึ้นอยู่กับขนาดของพื้นที่รับน้ำและปริมาตรของสระ

จำนวนระบบเติมน้ำใต้ดินที่เหมาะสมต่อพื้นที่รับน้ำ

สระเติมน้ำที่มีปริมาตรน้อยกว่าหรือเท่ากับ 912 ลบ.ม. (ขนาดสระ 20×16×6 เมตร ความชัน 1:1) ต้องมีพื้นที่รับน้ำอย่างน้อย 10 - 19 ไร่

ข้อดี

1. เติมน้ำใต้ดินได้ปริมาณที่สูงต่อปี
2. สามารถเติมน้ำไต้ดินได้ในปริมาณที่มากด้วยต้นทุนที่ค่อนข้างต่ำ
3. สามารถเก็บกักน้ำได้ปริมาณที่มาก
4. ค่าบำรุงรักษาค่อนข้างน้อย

ข้อจำกัด

1. ต้องการพื้นที่สำหรับก่อสร้างขนาดใหญ่
2. คุณภาพน้ำที่ไหลเข้าสู่ระบบอาจมีการปนเปื้อนของสารเคมี
3. เกิดการสูญเสียน้ำขณะเก็บกัก (จากการระเหย)

ราคาต้นทุน

ราคาต้นทุนในการขุด 35-45 บาท/ลบ.ม. (ราคานี้ไม่รวมค่าก่อสร้างทางเข้าน้ำ)

หลังคา

เป็นวิธีการรวบรวมน้ำฝนจากหลังคา อาคารหรือบ้านเรือน แล้วส่งต่อลงบ่อน้ำตื้นหรือหลุมที่มีทรายหรือกรวดบรรจุอยู่ วิธีการนี้เปรียบเสมือนการนำน้ำฝนที่เหลือใช้ไปเก็บไว้ใต้ดิน เพื่อนำน้ำขึ้นมาใช้ในช่วงที่ขาดแคลน การเติมน้ำโดยวิธีนี้สามารถทำได้ในพื้นที่ชุมชนที่มีหลังคาหรือส่วนที่รองรับน้ำฝน เป็นอีกวิธีการเติมน้ำที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากในหลายๆ ประเทศ เนื่องจากน้ำดิบที่ใช้เติมเป็นน้ำสะอาดหรือมีการปนเปื้อนน้อย ทำให้มีระบบปรับปรุงคุณภาพน้ำไม่ยุ่งยาก ทุกครัวเรือนสามารถดำเนินการได้เอง ในขณะที่ประสิทธิภาพการเติมน้ำสูง เนื่องจากคุณภาพน้ำดิบเป็นน้ำที่มีความขุ่นน้อย ทำให้ไม่มีผลต่อการอุดตันของระบบในอนาคต โดยได้พัฒนาจากรูปแบบของกรมทรัพยากรน้ำบาดาลที่มีการทดลองใช้อยู่ในปัจจุบัน และจากรูปแบบที่ใช้ในประเทศอื่นๆ เช่น ออสเตรเลีย อินเดีย อเมริกา เยอรมนี เป็นต้น

• คำนวณปริมาณการเติมน้ำ

แบบก่อสร้าง

Download แบบก่อสร้าง

×

ขั้นตอนการก่อสร้าง

1. ขุดหลุมเส้นผ่านศูนย์กลางขนาด 0.8 เมตร ความลึกประมาณ 6 เมตร หรือเหนือระดับน้ำใต้ดิน 1 – 2 เมตร เพื่อให้เกิดการซึมผ่าน ซึ่งจะสังเกตได้จากดินที่ขุดขึ้นมามีความชื้น

2. ลงบ่อวงคอนกรีตขนาด 0.8 เมตร ทีละวงจนถึงความลึกที่กำหนด โดยวงคอนกรีตนี้จะทำหน้าที่เป็นผนังกั้นไม่ให้ดินถล่มลงมา

3. บริเวณช่องว่างรอบ ๆ บ่อวง ใช้กรวดเทปิดให้เต็ม

4. วางตะแกรงเหล็กไว้สำหรับกันคนตกลงไปในบ่อ จากนั้นนำบ่อวงคอนกรีตมาวางไว้ด้านบนตะแกรงเหล็กอีกทีให้สูงเหนือระดับพื้นดินขึ้นมาประมาณ 0.5 เมตร จากนั้นฉาบด้วยปูนให้แน่นและไม่ให้เกิดรูรั่ว

5. ติดตั้งรางน้ำฝน เพื่อรวบรวมน้ำฝนจากหลังคาบ้านเรือน หากมีรางน้ำฝนเดิมอยู่แล้ว ให้ตรวจสอบและแก้ไขให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้งาน

6. จากนั้นก่อสร้างระบบท่อเชื่อมต่อจากหลังคาสู่บ่อเติมน้ำ

จำนวนระบบเติมน้ำใต้ดินที่เหมาะสมต่อพื้นที่รับน้ำ

ต้องมีพื้นที่หลังคาอย่างน้อย 50 ตารางเมตร

ข้อดี

1. สามารถใช้ประโยชน์จากรางน้ำฝนและหลังคาที่มีอยู่เดิมแล้ว
2. สามารถนำน้ำไปใช้อุปโภค-บริโภค ได้
3. บำรุงรักษาได้ง่าย

ข้อจำกัด

1. ปริมาตรความจุของน้ำค่อนข้างน้อย
2. ราคาต้นทุนค่อนข้างสูง
3. อัตราการซึมน้อย

ราคาต้นทุน

50,000 ถึง 60,000 บาท ต่อ 1 จุด (หากมีระบบรางน้ำเดิมอยู่แล้ว ต้นทุนก็จะต่ำกว่านี้)

แบบร่อง

เป็นวิธีการรวบรวมน้ำฝนและน้ำผิวดินที่ไหลหลากเข้าสู่ระบบเติมน้ำ ป้องกันการชะล้างหน้าดินรวมไปถึงการป้องกันไม่ให้หน้าดินถูกน้ำพัดพาไป ควรก่อสร้างให้กระจายทั่วพื้นที่ไม่ควรก่อสร้างกระจุกไว้ใกล้กัน เพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นในดิน โดยแต่ละคลองหรือร่องจะมีขนาดความยาว 3 - 10 เมตร กว้าง 1 เมตร และลึก 0.5 - 1 เมตร (อาจเปลี่ยนแปลงได้ขึ้นอยู่กับชนิดของดิน และความเหมาะสมของพื้นที่ก่อสร้าง)

• คำนวณปริมาณการเติมน้ำ

แบบก่อสร้าง

Download แบบก่อสร้าง

×

ขั้นตอนการก่อสร้าง

1. สำรวจจุดก่อสร้างและพื้นที่รับน้ำ

2. ขุดหลุมกว้าง 1 เมตร ยาว 10 เมตร และลึก 1 เมตร ณ จุดที่น้ำไหลมารวมกัน

3. ทำความสะอาดบริเวณโดยรอบระบบเติมน้ำใต้ดิน เพื่อไม่ให้กีดขวางทางน้ำและสามารถรองรับน้ำได้เต็มที่

จำนวนระบบเติมน้ำใต้ดินที่เหมาะสมต่อพื้นที่รับน้ำ

พื้นที่รับน้ำ 1 ไร่ ควรก่อสร้าง 1 - 3 ร่อง

ข้อดี

1. ใช้พื้นที่ในการก่อสร้างน้อย
2. สามารถก่อสร้างได้ง่าย
3. สามารถเติมน้ำใต้ดินได้ในปริมาณที่มากด้วยต้นทุนที่ค่อนข้างต่ำ
4. ราคาต้นทุนค่อนข้างต่ำ

ข้อจำกัด

1. ปริมาตรความจุของน้ำค่อนข้างน้อย
2. ระบบเติมน้ำฯ ตื้นเขินเร็ว
3. คุณภาพน้ำที่ไหลเข้าสู่ระบบอาจมีการปนเปื้อนของสารเคมี

ราคาต้นทุน

ราคาต้นทุน 60 บาท/ร่อง